Ung thư phổi: có khả năng người bệnh có thể nhận biết sớm đến mức nào?

Tham vấn y khoa :

Trên thế giới , cứ mỗi phút có 3 người tử vong vì ung thư phổi. Ung thư phổi có có số người tử vong cao bậc nhất trong một vài loại ung thư. Một trong những tác nhân chính dẫn tới tình trạng này là do Bạn đọc có thể phát hiện trễ.

Tại hội thảo Dấu ấn ung thư – công cụ bổ ích trong quản lý người mắc bệnh ung thư, GS Rafael Molina, chủ tịch Hội Ung thư và Dấu ấn sinh học Quốc tế cho biết , ung thư phổi là bệnh ung thư phổ quát nhất trên thế giới trong các thập kỷ mới đây .

Cụ thể, cứ 5 người chết vì ung thư thì có 1 người là ung thư phổi, với tổng số ca tử vong lên tới gần 1,6 triệu ca/năm, nhiều hơn cả số ca tử vong vì ung thư vú, ung thư đại trực tràng và ung thư tuyến tiền liệt cộng lại. như vậy , cứ mỗi phút lại có 3 người tử vong vì ung thư phổi.

Trong khi đó , theo số liệu của đơn vị Y tế toàn cầu , mỗi năm có 15 triệu mắc mới.

Còn tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 22.000 ca mắc mới ung thư phổi, trong ấy gần 20.000 ca tử vong, chiếm những người tử vong bậc nhất trong những loại ung thư ở phái mạnh .

ước lượng vào năm 2020, số mắc mới ung thư phổi ở cả 2 giới tại Việt Nam là hơn 34.000 người mỗi năm.

tác nhân chính dẫn đến tỷ lệ tử vong do ung thư phổi cao là do: chẩn đoán trễ, tín hiệu bệnh không biết ; không có nhiều khả năng chữa khi đã ở giai đoạn nặng.

Theo GS Mai Trọng Khoa, Giám đốc trung tâm y học – Hạt nhân và Ung bướu, Phó Giám đốc BV Bạch Mai: có tới 70% người bị bệnh ung thư phổi ở Việt Nam Nhận biết bệnh ở thời kỳ muộn, dẫn đến điều trị rất khó khăn , thời kì sống thêm không nhiều (nguy cơ sống thêm 5 năm với ung thư phổi tế bào nhỏ chỉ khoảng 6%, ung thư phổi không tế bào nhỏ khoảng 18%, trong lúc Thống kê này ở người nhiễm bệnh ung thư vú là trên 80%)

những tín hiệu của bệnh ung thư phổi

GS Molina cho thấy , các tín hiệu của ung thư phổi thường gặp là tức ngực, ho ra máu, thở gấp/ thở khó , ho kéo dàiTuy nhiên, đây chẳng phải là đặc điểm đặc thù của bệnh nên dễ gây nhầm lẫn với những bệnh ở đường hô hấp khác khiến người bệnh chủ quan.

Chưa kể , theo một nghiên cứu cách đây không lâu , 25% số lượng người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi cho hay họ không gặp bất kỳ triệu chứng cho vào khi nhận được kết quả xét nghiệm.

Còn lúc bệnh đã tiến triển sẽ có một số triệu chứng toàn thân như sụt cân, sốt, chán ăn, mệt mỏi , đau ngực, đau xương, khó nuốt, phù mặt cổ, khan tiếng…

Chụp CT Phát hiện ung thư phổi

để có thể chẩn đoán, trước đây các chuyên gia sẽ chỉ thị chụp X-quang . khi Phát hiện tín hiệu thất thường sẽ thêm một số chỉ thị xét nghiệm khác để có thể xác định chính xác có phải ung thư phổi không.

hiện nay , chụp CT trở thành biện pháp phổ quát hơn với số lần vận dụng trung bình là 1,5 năm/lần. cách thức này thường tiến hành cho có số người nghiện thuốc lá.

bên cạnh đó , theo GS Molina, vẫn có 20-40% kết quả dương tính giả ở một số người bị bệnh có tín hiệu và ở bệnh nhân không có dấu hiệu tỉ lệ này còn cao hơn.

Dấu ấn Người bệnh có thể phát hiện ung thư phổi

Hiện nhiều nước, trong đó có Việt Nam đang khởi đầu vận dụng hướng đi mới là xét nghiệm dấu ấn sinh học (dấu ấn ung thư hay chất chỉ điểm khối u) để biết được mình mắc sớm ung thư.

lúc được phối hợp cùng với chẩn đoán hình ảnh, một số xét nghiệm dấu ấn ung thư phổi (CEA, Cyfra 21-1, SCC, NSE, ProGRP) có lẽ sẽ dự báo ung thư lên đến 43% với khối u kích thước dưới 1 cm và 87% với khối u trên 3cm. Đây đều là một vài thời kỳ rất sớm của ung thư phổi.

Theo GS Molina, tại quốc gia Tây Ban Nha của ông, người dân thường ngày sẽ làm xét nghiệm dấu ấn sinh học định kỳ 1 năm/lần với ung thư phổi.

một vài đối tượng có khả năng cao như người hút thuốc, kể cả hút thuốc tiêu cực , vợ chồng có người thân (bố, mẹ, anh, chị, em) bị ung thư phổi, làm việc trong môi trường có khả năng xúc tiếp với một số chất gây ung thư, môi trường ô nhiễm ở một số thành phố lớn… cần xét nghiệm dày hơn, thủ túc đến độ tuổi. Tuổi càng cao, tần suất càng dày.

GS Mai Trọng Khoa cho hay , 5 chất chỉ điểm phổ biến hiện giờ là CEA, ProGRP, NSE, Cyfra 21-1 và SCC, được xét nghiệm dựa trên chiếc máu của người nhiễm bệnh . giả dụ cơ thể bình thường , nồng độ thấp nhưng khi có khối u phổi ác tính sẽ gia tăng dị thường . giả dụ lên tới hàng ngàn lần, chắc chắn mắc ung thư.

“cách thức này cho độ chuẩn xác tới 80%. 20% nghi ngờ sẽ test lại sau 1 tháng nhằm mục đích là chắc chắn. Đây là biện pháp không xâm lấn, giá thành thấp , cho kết quả xác thực , cùng với kiểm tra sức khỏe , chẩn đoán hình ảnh sẽ giúp Bạn đọc có thể phát hiện sớm ung thư phổi”, GS Khoa hướng dẫn .

Hiện tất cả các bệnh viện tuyến trung ương, hầu hết các bệnh viện tuyến tỉnh và nhiều phòng xét nghiệm đều có thể làm được chỉ dấu này, tuy vậy nhưng cộng đồng ít người biết.

Ngoài ý nghĩa kết hợp cùng kiểm tra sức khỏe và chẩn đoán hình ảnh giúp Người bệnh có thể phát hiện sớm nhiều loại ung thư, việc tiêu dùng một vài chất chỉ điểm cũng giúp bác sỹ phân tích hiệu quả chữa cũng như theo dõi bị mắc lại lại sau điều trị một thủ thuật hiệu quả.