Một số thủ phạm gây dị tật đầu nhỏ ở thai nhi: Làm sao có thể phát hiện và ngăn ngừa ?

Tham vấn y khoa :

Với tiến bộ của y khoa , dị tật bẩm sinh đầu nhỏ, teo não đã có khả năng được Phát hiện và phòng ngừa .

\r\n

\r\nNguyên nhân nghiêm trọng\r\nTiến sĩ (TS) Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư (Hà Nội), cho thấy trước lúc xuất hiện vi trùng Zika, đã có một vài “thủ phạm” gây dị tật cho thai nhi, trong đó có dị tật đầu nhỏ. vi rút Zika tác nhân gây đầu nhỏ đã thấy rõ về cơ chế: khi đã nhiễm ở bà mẹ mang thai, chúng làm tiêu, teo “mầm” tế bào tâm thần ở thai nhi. Tế bào mầm này là “nguyên liệu ” cho tế bào não phát triển, khi vật liệu bị tiêu sẽ khiến cho não chẳng thể phát triển đầy đủ, giảm kích thước não, gây hội chứng đầu nhỏ. Khoảng 1 – 9% trẻ sơ sinh là con của bà mẹ mang thai nhiễm Zika trong thai kỳ sẽ bị dị tật đầu nhỏ.\r\n“Vi khuẩn gây bệnh Rubella cũng gây dị tật bẩm sinh cho em bé với tỷ lệ gần như 100% (sứt môi, tim bẩm sinh…) nếu không may thai phụ bị nhiễm vi khuẩn này trong 3 tháng đầu thai kỳ”, TS Kính lưu ý và khuyến cáo: một tỷ lệ nhỏ trẻ sơ sinh bị dị tật đầu nhỏ do vi rút Rubella. tuy vậy vi rút này gây tâm thần , tự kỷ ở con của bà mẹ mang thai bị nhiễm vi rút này nhưng với tỷ lệ vô cùng nhỏ.

\r\n

Theo TS Kính, Zika đứng đầu trong số một vài nguyên nhân vi sinh gây di tật đầu nhỏ. dù thế , có nhiều nguyên cớ khác gây hội chứng đầu nhỏ, teo não, thí dụ như: vi rút Rubella cũng gây hội chứng đầu nhỏ dù tỷ lệ thấp hơn. Teo não bẩm sinh còn do ký sinh trùng Toxoplasmas. Ký sinh trùng này nếu nhiễm ở chị em phụ nữ mang thai sẽ lây trực tiếp cho thai nhi, có thể xảy ra trong tử cung hay trong khi sinh, gây thương tổn thần kinh bẩm sinh, não kém phát triển. yếu tố di truyền như: đứt gãy thể nhiễm sắc trong quy trình hình thành thai nhi trong bụng mẹ cũng gây dị tật đầu nhỏ.\r\nTS Trần Đăng Khoa , Phó vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ – trẻ em (Bộ Y tế) thông tin thêm: lý do gây dị tật đầu nhỏ là Toxoplasmas được tìm thấy trong thịt chưa nấu chín, gây nhiễm qua ăn uống không đảm bảo vệ sinh. Dị tật đầu nhỏ cũng có khả năng gây ra bởi hàng ngũ lý do nhiễm trùng, do vi rút như: vi khuẩn Campylobacter Pylory, vi trùng gây bệnh giang mai. tuy nhiên , có một vài tác nhân khác gây dị tật đầu nhỏ do bà mẹ xúc tiếp tần số cao với một số kim loại nặng như: thủy ngân…; bà mẹ nghiện rượu, thuốc lá; bà mẹ bị ảnh hưởng của tia xạ. Chấn thương trong thời gian mang thai (gây ảnh hưởng sự phát triển não của cái thai (thiếu ô xy, thiếu máu, chấn thương); thất thường về di truyền (như hội chứng Down) và suy thực phẩm nguy hiểm trong giai đoạn bào thai cũng có khả năng là tác nhân của dị tật đầu nhỏ.

\r\n

Phát hiện và phòng ngừa\r\n“Chị em phụ nữ có thai cần đi khám trước 28 tuần để có thể phát hiện ra sớm những trường hợp dị tật thai nhi. Trong đó , nên siêu âm 3 lần trong thời gian mang thai: 12 tuần, 22 tuần và 32 tuần. nếu đúng theo lời khuyên cơ bản này, được chuyên gia theo dõi sức khỏe, sẽ Mọi người có thể phát hiện sớm những trường hợp đầu nhỏ. Đối với các ca mới sinh, việc đo kích thước giúp xác định dị tật đầu nhỏ, Nhìn vào hình thái của đầu, biến dạng xương sọ, chụp cộng hưởng từ để biết cấu trúc não”, PGS-TS è Danh Cường, Phó giám đốc Bệnh viện Phụ sản T.Ư, khuyến cáo.\r\n\r\nCục Y tế phòng ngừa (Bộ Y tế) hướng dẫn : phái đẹp mang thai nên phòng nhiễm vi trùng bệnh Zika bằng cách thức hạn chế muỗi Sử dụng đốt điện ; tránh lây nhiễm vi khuẩn trong khoảng người nhiễm Zika, từ người có yếu tố khả năng (đi về trong khoảng vùng có dịch); từ người có biểu hiện bệnh: sốt, nổi ban, đau cơ khớp, viêm kết mạc.\r\n\r\nPGS-TS Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư khuyên: nữ giới nên tiêm phòng sởi – rubella trước giai đoạn mang thai nhằm mục đích là tạo miễn nhiễm cho mẹ và cho thai nhi. Chương trình tiêm chủng mở mang đất nước đã có những chiến dịch tiêm miễn phí vắc xin sởi – rubella cho nữ giới tuổi sinh nở , cho học sinh nhằm mục đích là tạo miễn nhiễm chung trong cộng đồng. Tiêm chủng đầy đủ giảm nguy cơ mắc sởi, rubella thai kỳ, đề phòng hiệu quả dị tật bẩm sinh cho em bé do 2 vi rút này.

\r\n

\r\nđặc trưng , không nên bỏ qua tín hiệu nhẹ. TS Kính lưu ý về một số tín hiệu lâm sàng, nghi ngờ nhiễm Zika: sốt, phát ban. vi rút này có khả năng chỉ gây sốt nhẹ trên 37OC, triệu chứng lâm sàng như nổi ban cũng có thể thoáng qua, do đó dễ bị bỏ sót. khả năng cao nhất gây dị tật đầu nhỏ cho thai nhi khi bà mẹ bị nhiễm vi khuẩn trong 3 tháng đầu thai kỳ. Nhưng trong suốt liệu trình mang thai bị nhiễm vi trùng Zika đều có nguy cơ . thành ra , nên đi khám thai định kỳ và lúc có triệu chứng nghi ngờ cần tới thầy thuốc chuyên khoa nhằm mục đích là được trả lời xét nghiệm những khả năng dị tật thai nhi. “một vài chị em nữ giới có thai, bị sốt sẽ được xét nghiệm chỉ số CRP (là chỉ số viêm do vi trùng ) thấp dưới 10 thì sẽ làm xét nghiệm gạn lọc vi trùng . Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư hiện đã “trữ” 3.000 test xét nghiệm chắt lọc Zika ưu tiên cho phụ nữ nghi nhiễm; tầm giá khoảng 1,5 triệu đồng/xét nghiệm”, TS Kính cho hay và lưu ý: “Thân nhiệt bình thường 37OC, nhưng nếu sốt, có thể cố nhiên đau người, phát ban trên da, viêm kết mạc mắt cần nghĩ đến khám gạn lọc nguy cơ nhiễm vi trùng Zika. tức khắc cả lúc sốt nhẹ dưới 38OC và các triệu chứng thoáng qua thì cũng không nên chủ quan, bà mẹ mang thai cần thông báo với thầy thuốc nhằm mục đích là có một vài chỉ định chắt lọc hợp lý ”.